گفتوگو با داور بیست‌وچهارمین جشنواره استانی تئاتر قم
عبدالله بیگی: جای تئاتر پژوهش محور در نمایش قم خالی است
عبدالله بیگی عضو هیئت داوران بخش خیابانی بیست‌وچهارمین جشنواره استانی تئاتر قم با بیان اینکه حضور پژوهش و تجربه صحنه‌ای در کنار هم می‌تواند نقش مؤثری در متعالی‌تر شدن تئاتر قم ایفا کند، می‌گوید استان قم در زمینه تئاتری که بر اساس تجربه‌های صحنه‌ای به ظهور برسد بسیار موفق است، اما جای پژوهش روشمند و تبدیل پژوهش‌ها به اجرا همچنان خالی است.
به گزارش خبرنگار ایران تئاتر در قم، بیست‌وچهارمین جشنواره استانی تئاتر قم به دبیری صدیقه مشایخی از ۲۴ تا ۲۷ آبان برگزار شد.
عبدالله بیگی در حاشیه برگزاری بیست‌وچهارمین جشنواره استانی تئاتر قم در گفتوگو با خبرنگاران، در خصوص معیارهای آثار راه‌یافته به جشنواره، گفت: «از ابتدا که متن‌ها به هیئت بازخوانی متون دبیرخانه جشنواره ارسال شد، نکاتی بر اساس شاخصه‌های محتوایی، فرمی و گفتمان فرهنگی قم ارزیابی و در گام دیگر به منظور ارتقای آثار، نکات فنی و هنری به کارگردانان و نویسنده‌ها ابلاغ شد.»
او ادامه داد: «متن برخی از آثار صحنه‌ای، قوی و قابل توجه بود، اما برخی گروهها تمرینات خود را زودتر آغاز کرده و زمان بیشتری برای تمرین اختصاص داده بودند، بنابراین آثار این گروهها که از نظر اجرایی بهتر و قوی‌تر بود، بر اساس شاخص‌های اجرایی مورد توجه قرار می‌گرفت.»
عضو شورای ارزشیابی و نظارت بر نمایش استان قم با بیان اینکه قاعده ارزیابی بر مبنا اجراست، توضیح داد: «متن‌های قابل دفاع نیز وجود داشتند که به دلیل زمان کم برای تمرین، کیفیت مناسبی از نظر مؤلفه‌های اجرایی شکل نگرفته بود، تعدادی آثار نیز برای اجرا، از نمایشنامه‌های خود به خوانش‌های جدیدی رسیده بودند اما چون زمان زیادی برای وضوح، یگانگی و بازسازی خوانش در صحنه اختصاص داده نشده بود و به کیفت لازم برای اجرای صحنه‌ای دست نیافته بودند، بنابراین به ناچار باوجود اینکه آینده خوبی برای آنها پیش‌بینی می‌شود، در مرحله بازبینی انتخاب نشدند.»
عضو هیئت داوران بخش خیابانی بیست‌وچهارمین جشنواره استانی تئاتر قم با بیان اینکه ما موظف بودیم آثار را بر مبنای مؤلفه‌های اجرایی ارزیابی کنیم، افزود: «در مرحله بازبینی آثار جشنواره نیز نمایش‌هایی وجود داشت که ما علاقه‌مند بودیم انتخاب شوند، اما به دلیل ضعف در مؤلفه‌های صحنه‌ای حذف شدند و آثاری هم که انتخاب شدند، بر اساس کارهای موجود کارهای قوی‌تر و قابل دفاع‌تر بودند.»
بیگی ادامه داد: «در این مرحله نیز همراه با تأیید بخشی از نمایشنامه‌ها، یک‌سری از پیشنهادات جهت ارتقای ایده‌ها و حذف مشکلات به هنرمندان انتقال داده شد و با بازنگری انجام‌شده توسط هنرمندان، شاهد آثاری قابل دفاع‌تر و متناسب با سازوکار هنری اجرا و مسائل فرهنگی بودیم.»
او تصریح کرد: «نکته مهم دیگر آسیب‌شناسی این آثار است، زیرا تقریباً در تمام کارها به اندازه کافی به مؤلفه‌هایی در سطح نویسندگی، کارگردانی، بازیگری و صحنه توجه نشده و یا اگر منصفانه‌تر بیان کنیم وقت کافی برای کارکردن بر روی این مؤلفه‌ها صرف نشده بود، لذا برای ارتقای سطح تئاتر استان باید به این موارد توجه شود. بخصوص در بخش تئاتر خیابانی نیازمند پژوهش و آموزش در زمینه مطالعات اجرا هستیم.»
بیگی در خصوص لزوم برگزاری نشست‌های نقد و بررسی گفت: «برگزاری نشست‌های نقد و بررسی یکی از ضروریات است، هنرمندان، اساتید و پیشکسوتان استان باید به این جشنواره‌ها دعوت شوند تا با دیدن کارها بتوانند نقدها و آسیب‌شناسی لازم را انجام دهند، هم‌چنین در این زمینه گروه‌های خبری نیز فعال‌تر باشد.»
عضو شورای ارزشیابی و نظارت بر نمایش استان قم با بیان اینکه تئاتر پژوهش‌محوری در تئاتر قم همچنان مغفول مانده است، افزود: «بایستی براساس مبنا و گفتمان‌هایی تعریف شده، به شگل آگاهانه‌تری ایده‌ها و نمایشنامه‌ها به ظهور برسند تا بتوانیم در سطح اجرا نیز به گستره‌ای از شیوه‌های اجرایی و مضامین دست پیدا کنیم. البته هنر مقوله‌ای خودآیین است و بر اساس احساسات و بیان به ظهور می‌رسد، اما می‌توان با نوعی غریزه شعورمند پیش رفت یا زیبایی شناسی معناداری در فرایند خلق معیار قرار گیرد.»
عبدالله بیگی افزود: «وجود پژوهش و تجربه در کنار هم می‌تواند نقش مؤثری در متعالی‌تر شدن تئاتر قم ایفا کند. استان قم در تئاتر تجربه بسیار موفق است، اما جای پژوهش روشمند و تبدیل پژوهش‌ها به اجرا همچنان خالی است.»
او ادامه داد: «بین تئوری و اجرا مرحله‌ای به نام پوئتیک یا روش ساختن وجود دارد که با تئوری متفاوت بوده این تخصص در تئاتر امروزه با عنوان دراماتورژی مطرح است، در این زمینه هنر تئاتر قم نیازمند تبیین روش و گونه‌‌های علمی دراماتوروژی است، تا متناسب با بافت و پتانسیل فرهنگی استان آثاری هنری نوشته و به اجرا صحنه‌ای برسند.»
بیگی با بیان اینکه توان لازم برای این مسیر علمی وجود دارد، گفت: «می‌توان در مورد دغدغه‌های مختلف به طور خلاقانه و نه دستوری کار کرد و با اثرگذاری غیر مستقیم بر هنرمند و ابلاغ داده‌ها به آنان در راستای به ظهور رساندن انواع هنرها متناسب با گفتمان‌های فرهنگی از نیرو، تخصص و مهارت رسانه‌ای آنها، جهت ارتقای شاخص‌های فرهنگی کمک گرفت.»