در حال بارگذاری ...
نویسنده و کارگردان «تراژدی تیر و تبر»:

ایماژ تنها چیزی که در تئاتر مرا مجذوب خود کرد

گفت و گوی تئاتر قم با شاهین سلطانی نویسنده و کارگردان «تراژدی تیر و تبر» منتخب بیستمین جشنواره تئاتر استان قم

شاهین سلطانی متولد ۱۳۶۵ دانشجوی رشته ارتباطات است و از کودکی در گروه طالبِ اراک، به سرپرستی پدرش عباس سلطانی بود. وی از سال ۱۳۹۰ تئاتر را در قم به طور حرفه ای آغاز کرد. اولین تجربه کارگردانی اش که به جشنواره منطقه ای ماه نیز راه پیدا کرد نمایش «زخم شب» بود. پس از آن نمایش هایی چون «وداع با اصلحه» ، «بلور» ، «آسانسور» ، «من» و «تراژدی تیر و تبر» را کارگردانی کرد. سلطانی دومین تجربه حضور در جشنواره استانی قم را دارد و نمایش «تراژدی تیرو تبر» را بر اساس بازی شایان سلطانی، نگاشته است و گاهاً در هنگام نوشتن به توانایی های بازیگریِ برادرش نیز توجه داشته است. این نمایش مونولوگ وتک پرسوناژ است. شاهین سلطانی به تازگی در دوازدهمین جشنواره سراسری تئاتر کوتاه ارسباران حائز کسب رتبه دوم کارگردانی برای نمایش «من» شده است.

گفتگوی تئاتر قم با شاهین سلطانی نویسنده و کارگردان نمایش «تراژدی تیر و تبر» که در بخش اصلی و مسابقه بیستمین جشنواره تئاتر استانی قم انتخاب شده است را در ادامه می خوانید.

 

چطور به ایده‌ی نمایشنامه و نحوه‌ی اجرایی رسیدید؟ نمایش در چه قالبی بود؟ از خلاصه داستان برایمان بگویید؟

همیشه بر این اندیشه بودم که در ارتباط با امام رضا (ع) نمایشی را نوشته و کارگردانی کنم به همین سبب هنگامی که اجرایی از نقالی را دیدم منتشا؛ یا همان چوب دستی نقال ذهنم را مشغول کرد تا اینکه ایده اصلی در ذهنم شکل گرفت و نمایشنامه را چند باره نوشتم در واقع همان کاری که در ادبیات؛ آرایه تشخیص را قلم زدم و به اجرا در آوردم. «تراژدی تیر و تبر» قصه ی چوبی است که از زمان درخت بودن تا تبدیل شدن به چوب دستِ نقالی یا همان منتشا واگویه می شود. صاحب منتشا نقل امام رضا (ع) را توسط وی گفته و سر انجام روزی شاه خراسان صاحبش را شفا داده و خودِ منتشا نیز طیِ اتفاقی چوبِ دهلِ نقاره خانه می شود.

 

این چندمین تجربه‌ی نویسندگی شماست؟ آیا ابتدا متن نوشته شد یا اینکه در طولِ اجرا به متنِ کلی رسیدید؟

اولین تجربه نویسندگیِ من بود و متن را قبل از اجرا چند باره نویسی کردم در واقع پرداخت نهایی نمایشنامه قبل از اجرا انجام شد.

 

ترجیح می دهید طرح و متن از خوتان باشد یا از متن های دیگران هم استفاده کنید؟

هر چند نمایش تراژدی تیر و تبر اقتباسی نیست اما دوست دارم از متون خارجی اقتباس کرده و آنها را به نگارش در بیاورم. اساساً متون گارسیا لورکا را ترجیح می دهم زیرا به لحاظ آیینی به بسیاری از سنن و آیین های ما نزدیک است. این در شرایطی است که به شدت علاقه مندم، ایده های بکر و بومی را به رشته تحریر در آورم.

 

اگر در شرایطی قرار بگیرید که مجبور باشید یک نمایشنامه کلاسیک خارجی و یک نمایشنامه ایرانی، یکی را برای اجرا انتخاب کنید، کدام را بر میگزینید؟

قطعاً نمایشنامه خارجی را انتخاب می کنم، زیرا ما هرچقدر هم که در پرداخت نمایشنامه تبحر داشته باشیم باز هم نمایشنامه های خارجی به عنوان مرجع پر کاربردتر است.

 

بین نویسندگی و کارگردانی استعدادِ خود را در کدام زمینه بیشتر می بینید؟

تصورم این است که در کارگردانی خود را بیشتر متعهد می دانم زیرا به ایماژ و تصویر علاقه مند هستم و بیشتر وقت خود را صرف دیدن نمایش های خارجی می کنم و تنها چیزی که در تئاتر مرا مجذوب خود می کند تنها تصویر است و بس. این در صورتی است که به نظرم نویسندگی به مراتب کاری دشوارتر و عمیق تر است ما در نویسندگی خلق می کنیم قصه می سازیم به نظرم این خلق کردن در نویسندگی پر رنگ­تر است تا کارگردانی اما آنجایی که تو به آدمهای نمایش جان می دهی حسی شگرف داری حسی وصف ناشدنی، که فقط آن را در کارگردانی می توان جستجو کرد.

 

موسیقی و طراحی صحنه تا چه میزان در خدمت نمایشِ شما بود؟ این برای شما راضی کننده بود؟

در نمایش تک پرسوناژ بایستی جذابیت را در بخش صحنه، لباس، موسیقی و تک تک عناصر دیگر پر رنگ تر کرد، ما در نمایش­مان از دیگر عناصر بهره گرفتیم، شاخصاً از موسیقی بیشتر استفاده کردم. به نظرم در نمایش تک پرسوناژ موقعیت مهمترین رکن است، وقتی ما موقعیت صحیحی را برای دنیایی که با یک بازیگر روایت می شود ترسیم کنیم، نیمی از راه را پیموده ایم به گفته ی پل سارتر اساساً مهمترین رکن یک نمایش ایجاد موقعیت است.

 

از سختی ها و دغدغه های اجرای نمایش تک پرسوناژ بیشتر بگویید. نمایش تک بازیگر به مراتب سخت تر است؟

بله، در نمایش تک‌پرسوناژ شما به دلیل این که بازیگر دیگری ندارید، کاری بس دشوارتر را بر عهده دارید، اینجاست که بایستی ذکاوت به خرج بدهید و زاویه دیدی را انتخاب کنید که مخاطب نیز با آن زاویه دید همراهتان شود و همذات پنداری نماید. بسیاری در دنیا، نمایش تک نفره را درام نمی دانند زیرا بر این عقیده اند که کشمکش به وجود نمی آید اما بنده معتقدم اگر نمایشنامه ای بطور صحیح تمامیِ عناصرش کنار هم‌چیده شده باشد، از دلِ نمایش تک نفره نیز درام بیرون می آید.

 

استقبال مردم از نمایش چگونه بود؟

استقبالی که مد نظرم بود به آن شکل صورت نگرفت، این در صورتی بود که ما تبلیغات زیادی را در سطح شهر به صورت بنر و فضای مجازی داشتیم ولی در اجراهای پایانی استقبال بسیار خوب بود و شاید دلیل آن روزهای کم برای اجرای عموم بود.

 

این نمایش با وجود تک پرسوناژ بودنِ آن برای تماشاگران خسته کننده نبود؟

نکته حائز اهمیت این است که تماشاگران به اتفاق از نمایش لذت برده و حتی اندکی احساس خستگی نکردند.

 

راجع به فرهنگِ گیشه و فروش بلیط در استان قم بگویید؟

اتفاق بسیار خوبی که در بین اهالی تئاترِ قم افتاده است همین فرهنگ خرید بلیط است، در کمتر شهرستانی دیده ام که هنرمندان اولین حامی نمایش در حال اجرا باشند و با خریدن بلیط همدیگر را حمایت کنند، امیدوام که این فرهنگ صحیح در بین اهالی هنر قم به شهرستان های دیگر نیز سرایت کند.

 

چه ارگان و نهادی در طول اجرا از شما حمایت کرد؟

غیر از انجمن هنرهای نمایشی و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی قم، ارگانی از گروه اجرایی با وجود این که کار ما در زمینه مذهبی و دفاع مقدس بود حمایت نکردند، فقط شهرداری چند پایه بنر در اختیارمان قرار داد.

 

نظر شما راجع به برگزاری جشنواره ها چیست؟

جشنواره ها باید به سمتی بروند که مخاطب محور باشند یعنی اگر نمایشی در جشنواره ای موفق باشد و بتواند نظر مخاطبین را نیز در اجرای عموم جلب کند، می توان آن جشنواره را امید بخش دانست اما چندی است که جشنواره ها و مخاطبین اجرای عموم راه خود را ازهم جدا کرده اند و این بزرگترین آفت برای تئاتر کشور است.




نظرات کاربران